Reactie GGZ Nederland op uitzending radar en inspectierapport over wachttij

Het televisieprogramma Radar besteedt vanavond aandacht aan de wachttijden in de ggz. GGZ Nederland heeft op verzoek van Radar de volgende reactie gegeven:

De vraag naar geestelijke gezondheidszorg en verslavingszorg is groot. Van de 17 miljoen Nederlanders krijgt 43% ooit te maken met een psychische aandoening. Jaarlijks krijgt ruim een miljoen mensen behandeling in de ggz. Onze bevlogen professionals zetten zich in om de best mogelijke zorg te bieden aan de toenemende stroom patiënten. De wachttijden zijn een hardnekkig probleem waar patiënten onder lijden. Dit gaat ons aan het hart. Voor het duurzaam terugdringen van de wachttijden zijn het wegwerken van de personeelstekorten en het tegengaan van de regeldruk (33% van alle zorgtijd gaat naar administratie) onontbeerlijk. Wachttijden en arbeidsmarktkrapte zijn er niet alleen in de ggz; ook in de overige zorg speelt dit probleem. We werken keihard aan het terugdringen van de wachttijden door samenwerking in de regio, innovatie (online behandeling) en het verbeteren van de afstemming tussen intake, diagnostiek en behandeling. De komende maanden zetten we extra in op het opschonen van wachtlijsten en het delen van goede voorbeelden, waardoor we van elkaar kunnen leren.

Wachttijden gelden niet voor de spoedeisende zorg. Die zorg is altijd beschikbaar. Mensen in ernstige psychische nood hoeven dus niet wekenlang te wachten op hulp.

Toezicht wachttijden

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) gaat zorgaanbieders voortaan beoordelen op hun acties om wachttijden te beperken. Wachttijden zijn een indicator van de kwaliteit van de zorg. GGZ Nederland benadrukt dat het kijken naar wachttijden alleen niets hoeft te zeggen over de kwaliteit van zorg. Wachttijden zegt ook iets over vraag en aanbod. Wachtlijsten ontstaan vooral omdat de vraag naar zorg toeneemt, terwijl aanbieders kampen met enorme regeldruk en grote personeelstekorten. De Inspectie gaat onder meer kijken hoe een instelling communiceert met wachtenden en verwijzers over actuele wachttijden en hoe ze communiceren over zorgbemiddeling door de zorgverzekeraar.

GGZ Nederland herkent de conclusies van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) over hun toezichtbezoeken bij negen zorgaanbieders in mei/juni van dit jaar. Alle leden van GGZ Nederland spannen zich in om lange wachttijden te voorkomen. Onze leden publiceren de wachttijden voor hun cliënten helder en duidelijk op de website. We werken met negen partijen samen aan het landelijk actieplan wachttijden. Het is positief dat zorgaanbieders in de regio, in hun keten steeds beter met elkaar samenwerken om de wachttijden voor patiënten te verkorten, al zijn hier op regionaal niveau nog niet altijd concrete samenwerkingsafspraken over gemaakt. Dit verdient extra aandacht. Een ander verbeterpunt is de communicatie met cliënten die na de verwijzing wachten op een intakegesprek of een eerste behandelcontact. Ook daarover moeten de afspraken in de regio worden verduidelijkt.

Uit de rapportage van de IGJ blijkt dat er grote verschillen in wachttijden zijn tussen de bezochte zorgaanbieders. Het is lastig om deze verschillen te verklaren. Wachttijden is een complex probleem waar verschillende oorzaken aan ten grondslag liggen. De personeelstekorten en de administratieve lastendruk in de ggz zijn landelijk problemen, waarover GGZ Nederland in het hoofdlijnenakkoord stevige afspraken heeft gemaakt. Zo geven extra investeringen in de arbeidsmarkt, opleidingen en het tegengaan van de regeldruk een stevige impuls aan de aanpak wachttijden.

Regionaal maatwerk

Cliënten die dringend wachten op zorg zijn het beste geholpen met maatwerk in de regio. Juist door oog te hebben voor regionale omstandigheden kunnen hardnekkige issues, die vaak ten grondslag liggen aan wachttijden, worden opgelost en kan schaarse behandelcapaciteit optimaal worden ingezet. Regionale zorgaanbieders en zorgverzekeraars maken met andere ketenpartners (bijvoorbeeld het wijkteam of de woningcorporatie) in 31 taskforces verspreid over het land regionale afspraken over cliënten met complexe problemen en uitstroom uit de specialistische ggz. Speciale aandacht is er voor cliëntgroepen die met extra lange wachttijden te maken hebben (autisme, licht verstandelijke beperking, persoonlijkheidsstoornissen en trauma).

GGZ Nederland zal de bevindingen van de IGJ actief onder de aandacht van haar leden brengen om het onderlinge leer-en verbeterproces in de aanpak van wachttijden te stimuleren. De branchevereniging spant zich met de andere partijen net zo lang in totdat het gezamenlijke doel is gehaald om de wachttijden voor alle behandelingen in alle regio’s binnen de treeknormen te krijgen. GGZ Nederland vindt iedere cliënt die langer dan noodzakelijk en verantwoord moet wachten op geestelijke gezondheidszorg, er één te veel.