De Nederlandse ggz betreurt opleggen maatregelen aan Emergis door NZA

Emergis, een lid instelling van de Nederlandse ggz en aanbieder van ggz-zorg in Zeeland, heeft van de NZa te horen gekregen dat ze twee verplichtingen opgelegd krijgt vanwege vermeende aanmerkelijke marktmacht: een transparantieverplichting en een contracteerverplichting. De NZa stelt dat Emergis een te sterke marktpositie heeft in Zeeland en dat de zorg daardoor mogelijk minder doelmatig is. De Nederlandse ggz betreurt de maatregel en spreekt haar zorg uit dat met een dergelijk besluit de kwaliteit en toegankelijkheid van de zorg juist in gevaar wordt gebracht.

De NZa meldt in haar webbericht over haar besluit waarde te hechten aan het terugbrengen van de balans in de onderhandelingen bij de ggz-zorginkoop. Dat impliceert wat betreft de Nederlandse ggz dat de NZa ook AMM-maatregelen oplegt aan een zorgverzekeraar als er signalen zijn dat daar de balans in het nadeel van de ggz-aanbieders doorslaat. Meer aandacht op dat vlak van de NZa directie toezicht en handhaving voor de rol die zorgverzekeraars spelen, wordt al jarenlang landelijk en zorgbreed bepleit. Wat ons betreft is het een kwestie van gelijke monniken en gelijke kappen. Daar komt bij dat de NZa haar maatregelen voor Emergis baseert op haar aanname dat Emergis zich onafhankelijk kan gedragen van zorgverzekeraars. Dit zou betekenen dat verzekeraars hun rol nu niet zouden kunnen vervullen bij de zorginkoop bij Emergis. Actueel overtuigend bewijs daarvoor ontbreekt evenwel in het NZa besluit. Het is daarnaast opvallend dat de NZa onder andere in haar besluit erkent dat de dominante zorgverzekeraar een inkoopmarktaandeel van ruim 60% heeft in Zeeland. Dat een partij als Emergis in het belang van haar cliënten opkomt voor kostendekkende tarieven voor de zorgverlening aan die cliënten, kan niet worden gezien als een vermeend mededingingsprobleem dat door de NZa met een AMM besluit dient te worden opgelost.

De transparantieverplichting houdt in dat Emergis een concreet plan van aanpak voor verbetering van de doelmatigheid voor de komende drie jaar moet opstellen. Dat plan moet afgestemd worden met vier grote zorgverzekeraars en moet er binnen drie maanden liggen. Mede gezien de huidige covid 19 crisis is dat voor deze zware verplichting een onredelijk korte termijn. De meeste aandacht van Emergis gaat nu terecht uit naar het zoveel mogelijk laten doorgaan van behandelingen tijdens deze periode. De contracteerverplichting die door de NZa wordt opgelegd, houdt in dat Emergis moet voldoen aan redelijke verzoeken van zorginkopers tot het overeenkomen van redelijke contractvoorwaarden. De maatregelen zijn volgens de NZa genomen om: “de balans terug te brengen in de onderhandelingen, waardoor zorgverzekeraars hun inkooprol weer goed kunnen vervullen”, maar de onderbouwing van deze forse maatregel is wat ons betreft onvoldoende.

Het middel dat de NZa hier inzet is niet goed onderbouwd en houdt te weinig rekening met de specifieke situatie van Emergis, dat in een geografisch zeer uitgestrekt en dunbevolkt gebied een aanbieder van zorg is. De actualiteit heeft laten zien hoe kwetsbaar de continuïteit van zorg kan zijn. De verantwoordelijkheid voor goede toegankelijkheid en kwaliteit van zorg daarvoor ligt bij alle betrokken partijen. Het treffen van een maatregel als deze doet derhalve geen recht aan de situatie. Als een discussie gevoerd moet worden over toegankelijke, betaalbare zorg van goede kwaliteit zal de NZa naar de belangen van alle partijen moeten kijken. Die zorgvuldigheid is niet alleen in Zeeland van belang, maar ook elders in Nederland.