Ruth Peetoom: We moeten door. Nederland heeft het nodig!

Ruth Peetoom, voorzitter de Nederlandse ggz, AZWA-perspectief 10 juni 2025, leestijd 2 minuten.

Er is inmiddels van alles gezegd en geschreven over de val van het kabinet. En ook over de komende verkiezingen en wat er daarbij op het spel staat. Natuurlijk heb ik daar net als alle andere Nederlanders opvattingen over, maar die doen er nu even niet toe. Waar we het nu over moeten hebben, is de demissionaire periode.

Want wat je ook van de val van het kabinet vindt, de timing kon niet beroerder. Althans, uit AZWA-perspectief. Anderhalf jaar was er gewerkt aan dat Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord. Anderhalf jaar waren 17 zorgpartijen bezig geweest met nadere afspraken over ‘de beweging naar de voorkant’, over het voorkómen van zorg en over de zo noodzakelijke domeinoverstijgende samenwerking binnen de zorg en met het sociaal domein. De handtekening van de onderhandelaars was voorzien op donderdag 5 juni, maar op de dinsdag ervoor ging de stekker uit het kabinet. De minister aan tafel was opeens demissionair. Wég AZWA, en vooral de financiële onderbouwing daarvan. Maar de problemen die we ermee probeerden aan te pakken zijn allerminst weg. En de mensen met die problemen staat het water vaak aan de lippen.

Dat geldt niet in het minst voor de ggz. Ruim honderdduizend mensen staan er op de wachtlijst, en dat zijn dan nog alleen maar de volwassenen – de wachtlijst voor jeugd is apart daarvan ondergebracht bij de gemeenten. Het personeelstekort in de ggz is naar verhouding het grootste van de hele zorg. De financiële middelen zijn doorgaans zo krap dat banken en accountants waarschuwen dat innovatie en verduurzaming erbij inschieten.

De marktwerking heeft voor de ggz niet goed uitgepakt en de oplossingen die we verzinnen voor problemen, zijn vaak geitenpaadjes om het systeem heen. Het moet anders. En we werken daaraan samen, als patiëntenorganisatie, als zorgprofessionals en zorgaanbieders met elkaar. We hebben het IZA en het vervolg in het AZWA aangegrepen om afspraken te maken, met VWS natuurlijk, maar vooral ook onderling en met huisartsen, ziekenhuizen, zorgverzekeraars, de NZA en met wie maar nodig. Afspraken die ons ook het nodige kosten, maar veel meer noodzakelijks opleveren en die, en daar gaat het om, de cliënten en de zorgprofessionals helpen.

Dat alles mag nu niet stilvallen. Het financiële vloerkleed van dit kabinet is er onderuit getrokken, maar we moeten door. In de demissionaire periode zullen de problemen niet afnemen. Veel onzekerheid en angst van mensen worden zorgvragen en we moeten samen met partners binnen en buiten de zorg kijken welke hulp nodig is en hoe we mentale weerbaarheid van Nederland kunnen versterken – juist om specialistische hulp beschikbaar te houden voor wie psychisch echt ziek is. Dus Kamer: verklaar het Integraal Zorgakkoord niet controversieel, evenals het GALA.

Maak de AZWA-afspraken mogelijk, zeker waar het gaat om afspraken waarmee geen geld is gemoeid. En politieke partijen: neem in de verkiezingsprogramma’s op het belang van mentale gezondheid, de noodzaak van preventie en de investering in goede ggz. Doe het, Den Haag! Nederland heeft het nodig!