Geestelijke gezondheidszorg herkent urgentie voor stelselwijziging

Het zorgstelsel rondom geestelijke gezondheidszorg (ggz) is zonder aanpassingen niet houdbaar. Dit concludeert de ambtelijke commissie, het Interdepartementaal Beleidsonderzoek Mentale gezondheid en ggz, die in opdracht van de Tweede Kamer onderzoek deed.

De Nederlandse ggz herkent zich in de stevige analyse van het rapport ‘Uit balans’. “De conclusies zijn helder: er moet snel iets veranderen om de zorg beter te organiseren. Niets doen is geen optie, stelt de commissie. Dat delen wij. De situatie is urgent en vraagt om een aanpak die het mogelijk maakt om de noodzakelijke zorg te bieden voor de mensen die dat het hardste nodig hebben", reageert voorzitter Ruth Peetoom.

Herkenbare knelpunten in rapport

De ambtelijke commissie gaat in haar rapport in op tal van problemen. Zo noemen ze het ontbreken van gerichte en structurele overheidsaanpak op preventie, de toenemende vraag naar ggz, onvoldoende hulpaanbod zeker voor mensen met ernstige problematiek en sterke versnippering van ondersteuning en zorg voor psychische problematiek. Die knelpunten herkent de Nederlandse ggz volledig. “Het systeem van organisatie en financiering waarmee de ggz te maken heeft, met zes stelselwetten, maakt goede hulpverlening ingewikkeld. Dat de commissie stelt dat de problemen zo fundamenteel zijn dat een hervorming moet worden overwogen, is veelzeggend”, zegt Peetoom. “Wij zijn blij dat de grote urgentie wordt onderkend.”

Investeren in mentaal welzijn belangrijk onderwerp

De mentale gezondheid in Nederland verslechtert en preventief mentaal gezondheidsbeleid staat nog in de kinderschoenen, schrijft de ambtelijke commissie. “Dat is een terechte waarneming. Voor ons is het logisch dat preventie een belangrijk onderwerp in dit rapport is geworden”, zegt Peetoom. “Iedereen weet dat het voorkomen van problemen loont. Psychische aandoeningen zijn de meest voorkomende ziekten zijn bij mensen onder de 50 jaar. Het rapport laat zien dat mensen met psychische aandoeningen steeds jonger worden en dat is schrikbarend. Preventie voorkomt niet alleen veel persoonlijk leed maar ook veel maatschappelijke ellende, bijvoorbeeld door uitval op school of werk. Dat kost onze samenleving 17 tot 51 miljard euro, zo blijkt nu.”

Geestelijke gezondheidszorg toekomstbestendig houden

Met dit rapport voelt de ggz zich gesterkt in haar boodschap dat de ggz zonder ingrijpen door de bodem zakt. Peetoom: “We verdiepen ons de komende dagen in de analyse en conclusies van de onderzoekers. Maar nu al roepen we op: politiek, neem deze adviezen ter harte en begin aan een duurzame verandering van ons stelsel. Ik verwacht daadkracht bij Nederlandse politici en het straks te vormen kabinet. Wij hebben scherpe keuzes en duurzaam beleid nodig om zorg te kunnen blijven leveren aan de meest kwetsbare mensen. En natuurlijk denken wij daar graag over mee.”

Over dit ambtelijk onderzoek

De conclusies die zijn gepresenteerd, komen voort uit een zogeheten interdepartementaal beleidsonderzoek. Dat is een gezamenlijk onderzoek van meerdere ministeries naar een belangrijk maatschappelijk vraagstuk. Bij het ambtelijke onderzoek naar mentale gezondheid en de ggz is gekeken hoe het gaat met de mentale gezondheid in Nederland, welke problemen er zijn bij de toegang tot zorg en ondersteuning en hoe de organisatie van de ggz kan worden verbeterd. Het doel is om duidelijke keuzes te maken die de zorg toegankelijker, beter en betaalbaar houden.

De Nederlandse ggz buigt zich op dit moment over het ambtelijk rapport ‘Uit balans'. Binnenkort verschijnt een uitgebreide analyse. Deze delen we zo snel mogelijk via onze website.