Nieuwe monitor en zorgakkoord moeten ggz-wachttijden verkorten
- Publicatiedatum
De wachttijden in de geestelijke gezondheidszorg blijven structureel boven de norm, blijkt uit nieuwe cijfers van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). In mei 2025 was de gemiddelde wachttijd voor alle hoofddiagnosegroepen langer dan de maximaal aanvaardbare 14 weken.
Ook de aanmeldnorm van 4 weken wordt nergens gehaald, en de behandelwachttijd van 10 weken wordt steeds vaker overschreden, vooral bij middelengebruik en verslaving. De Nederlandse ggz noemt de situatie zorgelijk, maar ziet ook kansen voor verbetering.
Meer grip dankzij wachtlijstmonitor
De nieuwe invoering van de wachtlijstmonitor zorgt voor betrouwbare, landelijke gegevens over de wachttijden in de ggz. Zorgaanbieders registreren via declaraties de verwijzings- en startdatum van behandelingen. Zo ontstaat een beter beeld van de wachttijden, inclusief de tijd tot het eerste gesprek en de daadwerkelijke behandeling. Uit een pilot onder leiding van Zilveren Kruis blijkt bijvoorbeeld dat mensen met ernstige psychische klachten soms sneller geholpen worden dan gedacht.
“Nu zijn we vaak afhankelijk van te beperkte informatie, met deze monitor krijgen we een betrouwbaarder beeld en kunnen we beter bijsturen,” zegt Ruth Peetoom, voorzitter van de Nederlandse ggz. “Dat is winst voor iedereen die nu nog te lang wacht.”
AZWA zet in op snellere en betere zorg
In het nieuwe zorg- en welzijnsakkoord (AZWA) is afgesproken dat iedereen uiterlijk in 2028 tijdige passende hulp krijgt. Dit gebeurt onder andere via meer groepsbehandelingen, hybride zorg, lokale ondersteuning en actieve bemiddeling door zorgverzekeraars.
Peetoom: “Het is frustrerend dat we door de lange wachtlijsten nu niet iedereen op tijd goede zorg kunnen geven. Daarom moeten we duidelijke keuzes maken, zodat vooral de kwetsbare mensen snel geholpen worden.
Maar het is niet alleen een taak voor de ggz, het vraagt een verandering in de hele maatschappij. Bijvoorbeeld om meer steun te bieden in de buurt, zoals bij het buurtcentrum of via een welzijnscoach in de wijk.”
Samenwerken aan een toekomstbestendige ggz
De Nederlandse ggz zet in op regionale samenwerking via mentale gezondheidsnetwerken, waarin zorg, sociaal domein en ervaringsdeskundigen samen mensen sneller passende hulp bieden. Niet alle mentale problemen vragen om specialistische ggz; ook laagdrempelige ondersteuning in de wijk kan vaak effectief zijn. Tot slot werkt de sector samen met MIND, de NVvP en het NIP aan de gezamenlijke toekomstvisie Mentaal Gezonder 2035, met als doel een toegankelijke en toekomstbestendige ggz.
