Prinsjesdag 2025: mentale gezondheid in demissionaire tijden

Met de jaarlijkse Prinsjesdaganalyse geeft de Nederlandse ggz inzicht in wat de Miljoenennota, de Rijksbegrotingen, de Macro Economische Verkenning en hun bijlagen betekenen voor de ggz-sector. De analyse is bedoeld voor geïnteresseerden, bestuurders, werknemers in de ggz en natuurlijk politici.

Op Prinsjesdag presenteerde het demissionaire kabinet Schoof de begroting voor 2026. Hoewel verwacht werd dat er weinig nieuw beleid zou komen, bevatten de stukken wel belangrijke signalen voor de geestelijke gezondheidszorg. Juist in een periode van politieke overgang – met de verkiezingen voor de deur – is het van belang scherp te volgen hoe de verdeling van schaarse middelen uitpakt voor de ggz en de mentale gezondheid van Nederland.

Een grondige analyse

In onze Prinsjesdaganalyse hebben we de meest relevante passages uit de Miljoenennota, Rijksbegrotingen en Macro Economische Verkenning samengebracht. We zoomen in op onderwerpen die voor de sector van belang zijn: financiële kaders, het Integraal Zorgakkoord (IZA) en Aanvullend Zorg en Welzijnsakkoord (AZWA), jeugdbeleid, Forensische Zorg, de arbeidsmarkt, digitalisering, preventiebeleid en verduurzaming bijvoorbeeld.

Wat valt op?

• De uitvoering van het IZA en het nieuwe AZWA komt op stoom, maar vraagt om beschikbaarheid van transformatie- en doorbraakmiddelen en voldoende waarborging.

• Preventie staat onder druk: terwijl iedereen het belang van preventie en mentale gezondheid erkent, worden budgetten de afgelopen periode juist fors gekort. De vrijgemaakte middelen verzachten dit jaar de pijn enigszins, maar niet genoeg om de zware bezuinigingen op preventie, gezondheidsbevordering en onderzoek te compenseren. Daardoor staat de beweging van zorg naar gezondheid onder druk.

• Digitalisering en gegevensuitwisseling: er zijn middelen gereserveerd voor o.a. medicatieoverdracht en veilige inlogsystemen, maar het is nog onduidelijk in hoeverre ggz-aanbieders hier daadwerkelijk van kunnen profiteren.

Begrotingsbehandeling

Een nieuw samengestelde Tweede Kamer zal in het najaar de begrotingshoofdstukken gaan behandelen. De analyse is een goed vertrekpunt voor onze inzet daarbij. De Nederlandse ggz pleit voor structurele aandacht en investeringen in mentale gezondheid, juist nu het politieke landschap in beweging is.

Lees de volledige Prinsjesdaganalyse om te zien waar de kansen en zorgen liggen, en hoe wij samen met partners en politiek willen bouwen aan een mentaal gezonder Nederland. Lees ook onze eerste reactie op de troonrede.

Foto: Ministerie van Defensie