Dit interview is gemaakt voor de week van de mentale gezondheid, ieder jaar van 3 tot en met 8 juni. Tijdens deze week delen landelijke en regionale organisaties, netwerken en samenwerkingsverbanden (ervarings)kennis om de mentale gezondheid in Nederland te versterken.
Hoe fijn is het om bij een leeftijdgenoot je hart te kunnen luchten als je ergens mee zit? Om je verhaal te kunnen doen bij iemand die je echt begrijpt? Bij @ease, een laagdrempelige inloop voor jongeren, kan dat. Sinds begin 2024 draait er in Amersfoort een pilot rond @ease. Het Expertisecentrum Vroege Interventie HYPE van GGz Centraal is nauw betrokken bij het opzetten en inrichten van deze locatie.
@ease is de Nederlandse variant van Headspace in Australië, inlooplocaties voor jongeren. Bij @ease kunnen jongeren tussen de 12 en 25 jaar gewoon binnenlopen en met ‘peers’ – Engels voor leeftijdgenoten – praten over alles wat ze bezighoudt. Zoals gedoe op school, huiswerkstress, je vriend(in) die vreemdgaat op Snapchat, onzekerheid over je uiterlijk of problemen thuis. Erover chatten kan ook. Jongeren vinden bij @ease vooral een luisterend oor. En als ze dat willen, is er professionele hulp binnen bereik.
In Nederland zijn inmiddels dertien @ease-locaties. De meest recente is begin dit jaar gestart in Amersfoort. Deze locatie is in opdracht van de gemeente Amersfoort opgezet als tweejarige pilot. Indebuurt033 is verantwoordelijk voor de uitvoering van het welzijnswerk in de gemeente Amersfoort en dus ook voor @ease.
Het idee voor het openen van een @ease-locatie in Amersfoort werd bij de gemeente aangekaart door Christel Hessels, klinisch psycholoog bij Expertisecentrum Vroege Interventie HYPE van GGz Centraal. “Mijn ervaring is dat jongeren de stap naar de specialistische ggz niet snel nemen, mede door de vele drempels. Veel vragen die ze hebben gaan bovendien over hun dagelijkse leefwereld en zijn niet gericht op diagnostiek of specifieke behandeling. In Australië heb ik Headspace-locaties bezocht. Ik dacht: ja, zó wil je als jongere ergens binnenkomen.”
“We waren meteen gecharmeerd van dit idee”, reageert Karin van der Veen, senior beleidsregisseur bij de gemeente Amersfoort. “Als gemeente maken wij ons namelijk best zorgen over het mentale welzijn van onze jongeren. Uit onderzoek onder jongeren in klas 2 en 4 van Amersfoortse scholen voor voortgezet onderwijs blijkt dat bijna één op de vier psychische klachten heeft. 51 procent geeft aan zich vaak gestrest te voelen en 9 procent is vaak eenzaam. Dat zijn gigantische aantallen. In Amersfoort hebben we al een hele infrastructuur van (gespecialiseerde) hulpverlening en ondersteuning. @ease is drempelverlagend: het is makkelijker om met een leeftijdgenoot gewoon een gesprekje aan te knopen zonder dat je naar de hulpverlening gaat. En misschien is er dan helemaal geen hulpverlening meer nodig.”
Een krachtig ingrediënt van @ease is dat jongeren met jongeren praten. “Jongeren reageren anders op problemen van leeftijdgenoten dan volwassenen”, zegt Anne Marlijn Hauserer, projectcoördinator van @ease Amersfoort. “Als een meisje vertelt dat haar privéfoto’s online zijn verspreid, denken we als volwassenen misschien: hoe ben je hier nu in verzeild geraakt? Een leeftijdgenoot zegt: ‘Jeetje, wat zal jouw wereld vergaan.’” “Een gesprek verloopt heel anders als je met iemand praat die je situatie herkent”, vult vrijwilliger Jenischa (22) aan. “Je voelt je gehoord en gezien en voelt je daardoor veiliger om te praten. Jongeren begrijpen van elkaar wat deze generatie meemaakt. We maken het zelf ook mee en dat maakt veel problemen normaler. Er kan even een moment zijn dat je leven instort, maar je hoeft niet gelijk in therapie.”
Jenischa is een van de peers die verbonden is aan @ease Amersfoort. “Zelf heb ik ook met veel dingen gestruggled”, vertelt ze. “Jammer dat @ease er toen nog niet was. Het scheelt zó als je in een relaxte omgeving je verhaal kwijt kunt. Dat is soms alles wat je nodig hebt om weer verder te kunnen.”
@ease Amersfoort wil zo goed mogelijk aansluiten bij de leefwereld van jongeren. En die leefwereld is vooral online. Dat is een van de redenen waarom deze vestiging ‘omgekeerd’ is opgestart: eerst via social media, vanaf het najaar ook fysiek. “We hebben gekeken hoe we content over mentale gezondheid kunnen laten aansluiten bij jongeren van nu”, zegt Jenischa. “Vaak is zulke content toch wat ‘gemaakt’. We bedachten daarom de TikTok-campagne Lees een geheim, deel een geheim. Jongeren konden anoniem een geheim achterlaten en andere jongeren lazen dat geheim dan voor en gaven er een reactie op. Heel realistisch en puur, én het sloeg aan!”
“@ease moet kloppen bij de doelgroep”, benadrukt Anne Marlijn. “Daarom bezoeken we op dit moment middelbare scholen en mbo's en vragen we hoe zij zouden willen dat @ease eruitziet. Dat geeft soms nieuwe inzichten. We gingen bijvoorbeeld uit van openingstijden van een of twee dagdelen per week. Maar veel jongeren die we spraken, vonden zulke beperkte openingstijden – terecht – niet laagdrempelig. Wat betreft de mogelijke locatie: de eerste locatie die we in gedachten hadden, zat ergens achterin. Drie trappen op, vijf deuren door en ondertussen kwam je allemaal mensen tegen. Eén jongere zei: ‘Stel, je bent 16, kwetsbaar en je zet eindelijk de stap om naar @ease te gaan. Dan moet je eerst aanbellen en al die trappen op. Halverwege verdwaal je en dan moet je aan iemand vragen waar @ease zit. Dan weet iedereen dus dat je een probleem hebt en haak je al af.’ Leerzame feedback en die nemen we mee in onze zoektocht.”
Het is de bedoeling dat de peers kunnen terugvallen op de kennis en kunde van professionals. Op de locatie is dus straks altijd een achterwacht aanwezig. Een aantal Amersfoortse partijen en organisaties krijgen daarvoor nu al training en zullen vanaf september rouleren. Zoals het wijkteam, het JIT (Jeugd Interventie Team), Jongerenwerk, HYPE, GGz Centraal, individuele psychologen, POH GGZ, het Doorstroompunt en het Jongerenloket. Anne Marlijn: “Zij zijn er voor ondersteuning bij de gesprekken. En ze faciliteren vooral de peers zelf, door te blijven checken hoe die de gesprekken ervaren.” Er is vanuit @ease Amersfoort een korte lijn met GGz Centraal. Beide partijen denken na over meer manieren waarop de peers ondersteund kunnen worden. Anne Marlijn: “Een idee is een mentorprogramma, waarin gepensioneerde ggz-professionals hun kennis en ervaring doorgeven aan de peers, en andersom. Een andere manier is om als organisaties dicht bij elkaar in de buurt te zitten, zodat je makkelijk bij elkaar naar binnen kunt lopen.”
De betrokken partijen zijn blij met de pilot. “We hopen dat @ease een bijdrage levert aan het mentaal welbevinden van jongeren”, zegt Karin. “Het zou fijn zijn als ze hiermee lekkerder in hun vel gaan zitten. Daarnaast is het ook mooi dat veel partijen zich verbonden voelen met deze interventie. Het versterkt de samenwerking tussen de verschillende organisaties in Amersfoort en dat vinden we belangrijk. Zo leren we van elkaar!”
Ook Christel is hoopvol. “Voordat jongeren bij ons als ggz komen, hebben ze vaak al best wat deuken opgelopen in hun zoektocht naar passende hulp. Ik hoop dat jongeren bij @ease juist een positieve ervaring opdoen wanneer ze hulp vragen. @ease kan een belangrijke bijdrage leveren aan je ‘gehoord’ voelen. Dat is soms voldoende om weer zelf verder te kunnen of om de stap naar hulpverlening te zetten. Of om juist moed te verzamelen om je naaste omgeving meer te betrekken. En dat is allemaal oké.”
@ease Amersfoort is er vooral om jongeren de ruimte te geven. “Het maakt niet uit waar je mee komt”, zegt Jenischa. “Laatst had ik een gesprekje via TikTok met een meisje van een jaar of twaalf over dingen die ze op school had meegemaakt. Ze bleef steeds terugkomen om verder te praten. Later bedankte ze me voor het luisterend oor. Mooi dat je dat voor iemand kunt betekenen!”
Meer weten? Kijk op @ease.nl
Jenischa is een van de peers die verbonden is aan @ease Amersfoort. In een korte video vertelt zij over wat het concept @ease zo bijzonder maakt. “Het scheelt zó als je in een relaxte omgeving je verhaal kwijt kunt. Dat is soms alles wat je nodig hebt om weer verder te kunnen.”
