Alie Weerman over volwaardig burgerschap
Alie Weerman is Lector GGZ en Samenleving, en heeft lang geworsteld met depressies en met de symptomen van ADHD en ze heeft in haar naaste familie veel te maken met verslaving en ernstige psychische aandoeningen.
Wat valt op bij jouw ervaringen met mensen die ernstig lijden door psychische aandoeningen?
Er is meer herstel mogelijk dan men vaak denkt. Hoopvol perspectief is ook onderdeel van mijn werk en ik heb het geluk dat ik dat óók in mijn eigen leven en gezin heb ervaren. Maar het lijkt of we tegenwoordig niet meer over ziekte mogen spreken als het gaat om ernstige psychische aandoeningen. De hel die dit lijden kan inhouden moet weggemoffeld worden en de omgeving kan of wil daar amper op reageren. Ik heb een zus met de diagnose schizofrenie maar ook een zus die kanker heeft. Het verschil tussen hen in zorgniveau, de bespreekbaarheid van hun lijden en het verschil in maatschappelijke positie ervaar ik als schrijnend. Ook al zijn beiden voor mij inspirerende levenskunstenaars. Toen beide zussen tegelijkertijd op een intensive care afdeling waren opgenomen – de één op een IC en de ander op een HIC in de ggz – viel mij dat verschil in erkenning en zorgniveau extra op. Het leven van mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen is daarbij vaak ook maatschappelijk zwaar: ze hebben minder vaak: een prettige woning, een levenspartner, zinvolle bezigheden, werk en een fatsoenlijk inkomen.
Het lijkt of we tegenwoordig niet meer over ziekte mogen spreken als het gaat om ernstige psychische aandoeningen.
Waarom heb je je verbonden aan het waardenetwerk Volwaardig burgerschap?
Omdat ik zie hoe in de samenleving het lijden van mensen met een ernstige psychische aandoening wordt ontkend en er uitsluiting plaatsvindt op zowel medisch als maatschappelijk gebied. Het waardenetwerk volwaardig burgerschap verbindt beide gebieden. De patiënt wordt in een context geplaatst. Dit waardenetwerk is nodig om te benadrukken dat mensen met ernstige psychische aandoeningen burger zijn en mee kunnen doen. Daar gaan we werkzame voorbeelden van laten zien.
Wat zie je als de grootste opgave voor Volwaardig burgerschap?
Dat we kunnen realiseren dat mensen met een ernstige psychische aandoening kunnen meedoen in de samenleving. Waarbij rekening wordt gehouden met hun worsteling op een dusdanige manier die het stigma of de uitsluiting niet versterkt. We moeten het lijden erkennen en er belangstelling voor tonen, zonder dat de patiëntrol de hoofdrol wordt. Het kunnen uiten van het leven in de hel kan ook existentiële inzichten en inspirerende kunst opleveren. Maatschappelijke uitsluiting vergroot het lijden. Hoop genereren we niet door het ziekteconcept te negeren. We moeten uitgaan van het herstelconcept en het maatschappelijk mogelijk maken dat iedereen kan meedoen.
