Naar homepage
Torentje Den Haag

Kamer wil voortgang zien rond arbeidsmarkt zorg

Publicatiedatum

Op woensdag 6 maart debatteerde de Tweede Kamer met ministers Helder en Dijkstra (VWS) over het arbeidsmarktbeleid in de zorg. Het is een bekend gegeven dat de druk op personele capaciteit in de zorgsector torenhoog is. Dat heeft gevolgen voor de toegankelijkheid en beschikbaarheid van zorg. In de ggz wordt dit wellicht nog sterker gevoeld, omdat daar de vacaturedruk het hoogst is en diverse vacatures moeilijk in te vullen zijn. Dat de minister niet het door het Capaciteitsorgaan geadviseerde aantal opleidingsplekken heeft toegekend, maar slechts de helft, helpt ook niet mee om de instroom op middellange termijn voldoende te stutten. Dit speelde nog een rol bij het vorige commissiedebat arbeidsmarkt zorg in september 2023, maar kwam dit debat niet aan de orde. Andere onderwerpen lichten we hieronder uit.

Het volledige debat en stenogram kun je hier terugvinden.

Inbreng vanuit VNO-NCW en MKB-Nederland

De Nederlandse ggz is als branchevereniging onderdeel van enkele samenwerkingsverbanden. Zeker omdat de arbeidsmarkt in de zorg zo’n breed thema is, is er gekozen om de politiek vanuit die verbanden van inbreng te voorzien. Werkgeversorganisatie VNO-NCW en MKB-Nederland schreef een brief aan de Tweede Kamer. Daarin wordt gevraagd om creatieve oplossingen, inzet van arbeidsbesparende innovaties, meer regionale samenwerking, behoud van personeel en goede opleidingen.

Inbreng vanuit BoZ-partijen

De Brancheorganisaties Zorg (BoZ) is ook een samenwerkingsverband waar de Nederlandse ggz onderdeel van is. Ook die schreef de Tweede Kamer een brief met inbreng. Ze vragen de politiek de loonkloof te dichten tussen de zorgsector en andere sectoren, strategisch opleiden kostendekkend te vergoeden, en regionaal werkgeverschap te bevorderen. Ze vragen aandacht voor het programma ‘Toekomstbestendige Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn’ (TAZ), dat nog steeds onvoldoende geborgd is in de uitvoering van het Integraal Zorgakkoord (IZA).

Opvallend

De Tweede Kamer stelde vast dat eigenlijk al deze onderwerpen al langere tijd de aandacht krijgen. De arbeidsmarkt in de zorg betreft een hardnekkig probleem waar niet altijd voortgang wordt gezien op de initiatieven om dit aan te pakken. Over regeldruk inperken wordt bijvoorbeeld al meer dan een decennium gesproken. Twee speciaal gezanten bij VWS moeten de komende tijd een regellastreductie van ongeveer 50% zien aan te jagen.

Er kwamen een aantal actuele zaken aan bod, die raken aan de hierboven genoemde brieven:

  • Kamerlid Joseph (NSC) vroeg naar de ontwikkelingen rond de Btw-vrije in- en uitleen van zorgpersoneel. Dat is een voorwaarde voor regionale samenwerking, als men de zorg niet onnodig duurder wil maken. Minister Helder zegt hier ‘heel hard achteraan’ te gaan, maar ze kan er nog geen volledig inzicht op geven;
  • Kamerlid Synhaeve (D66) vraagt meermaals aandacht voor de financiering van het uitvoeringsakkoord gegevensuitwisseling. Een eerdere motie om oorspronkelijk daarvoor gereserveerd geld daadwerkelijk beschikbaar te krijgen, werd weggestemd. Minister Helder geeft aan dat ze verwacht dat rond de voorjaarsnota de middelen in overleg met Financiën beschikbaar komen;
  • Minister Dijkstra geeft aan dat het Capaciteitsorgaan onderzoek doet naar redenen waarom artsen een vervolgopleiding binnen of juist buiten het ziekenhuis verkiezen (bijvoorbeeld in de ggz). Bij een uitslag laat Dijkstra vervolgactie aan het volgend kabinet;
  • Diverse Kamerleden spreken over het versterken van zeggenschap voor zorgmedewerkers en aantrekkelijk werkgeverschap. Wat de Nederlandse ggz daarbij opvalt is dat de Kamer onvoldoende met de bewindspersoon de diepte in gaat over welke randvoorwaarden de politiek daarbij aan werkgevers kan bieden;
  • Punten uit de BoZ brieven en VNO-NCW/MKB Nederland brieven die aan de orde kwamen zijn de loonkloof (met name Slagt-Tichelman van de PvdA-GL fractie en Dobbe van de SP-fractie), arbeidsbesparende innovatie (Tielen, VVD), opleidingsaanbod en personeelsbehoud. Ook geeft de minister weer hoe er in het TAZ-programma wordt gewerkt aan versterking van de arbeidsmarkt, ze verwijst naar voortgangsbrieven daarover;
  • Over de loonkloof was er een subdebat, waarin minister Helder specificeerde dat die kloof niet zo zeer in het topsegment voorkomt of in de lagere loongroepen, maar wel in de middengroepen (dat wordt vaak het ‘buikje’ genoemd). De bewindspersonen wijzen erop dat dit in de CAO moet worden opgelost, waar zij geen partij in zijn. De Tweede Kamer merkt daarbij op dat werkgevers dan voldoende ruimte daarvoor moeten krijgen, en dat de overheidsruimte voor loonstijging (de OVA) niet altijd volledig in de tarieven wordt verwerkt.

Toezeggingen en tweeminutendebat

Er is een tweeminutendebat aangevraagd door Kamerlid Krul (CDA). Dat betekent dat er nog moties worden ingediend naar aanleiding van dit debat.

Verder zijn enkele toezeggingen gedaan:

  • Minister Helder gaat met ambtsgenoot van J&V in gesprek over een taakstrafverbod, in april volgt terugkoppeling aan de Kamer;
  • Eind april zal de minister de Kamer informeren over uitvoering van de motie over verbetering van de post covid regeling;
  • Tegen het eind van het tweede kwartaal volgt een voortgangsbrief over wet- en regelgeving rondom de arbeidsmarkt zorg aan de Tweede Kamer.

De Nederlandse ggz zal het inbrengen van -en stemmingen over- moties met interesse volgen.