Leefstijlinterventies onmisbaar in geestelijke gezondheidszorg

Nieuw internationaal rapport: investeren in leefstijl kan levensverwachtingskloof van 15 jaar verkleinen voor mensen met psychische aandoeningen

De geestelijke gezondheidszorg (ggz) moet leefstijlinterventies structureel opnemen in behandelingen om de zorg te verbeteren. Dat stelt een nieuw rapport van de Lancet Psychiatry Commission, opgesteld door 30 auteurs uit 19 landen.

Volgens hoofdauteur Dr. Scott Teasdale (UNSW Sydney) zijn leefstijlinterventies "geen luxe toevoeging, maar een essentieel onderdeel" van de ggz. Mensen met psychische aandoeningen ervaren vaak extra belemmeringen om gezond te leven, wat hun klachten verergert en lichamelijke ziekten in de hand werkt.

Lees het rapport

Routekaart voor hervorming, ook voor Nederland

Het rapport Implementing lifestyle interventions in mental health care schetst een wereldwijde routekaart voor betere ggz: van inzet van beweeg- en voedingsdeskundigen tot een cultuurverandering binnen zorgteams.

Co-auteur Dr. Jeroen Deenik, gezondheidspsycholoog en senior onderzoeker bij GGz Centraal (lid van de Nederlandse ggz) en de Universiteit Maastricht:

“Mensen met psychische aandoeningen overlijden tot 15 jaar eerder, vaak aan te voorkomen ziekten. Denk hierbij aan bijvoorbeeld diabetes of hart- en vaatziekten. Leefstijlzorg verbetert zowel lichamelijke als mentale gezondheid, maar vraagt een structurele systeemverandering.”

Stappen die al zijn gezet binnen de ggz

De Nederlandse ggz werkt al jaren aan leefstijlzorg, met het waardenetwerk Verslaving en Gezonde leefstijl waar kennis wordt gedeeld en nieuwe initiatieven ontstaan. Voorbeelden zijn het Festival van de Leefstijl op 18 september en landelijke samenwerkingen via de Coalitie Leefstijl in de Zorg en de Beweegalliantie. Binnen deze coalitie hebben we in kaart gebracht hoe er binnen de ggz wordt gewerkt aan leefstijlinterventies. De Nederlandse ggz benadrukt dat leefstijlzorg niet alleen een preventieve, maar ook een herstellende werking heeft en juist voor mensen met psychische aandoeningen essentieel is. Het rapport van de Lancet Psychiatry Commission sluit daarom naadloos aan bij ingezette koers.

Ook MIND, de belangenbehartiger van mensen met psychische klachten en hun naasten, herkent de uitkomsten van het onderzoek. Uit eigen verkennend onderzoek vorig jaar, blijken leefstijlinterventies onvoldoende aan te sluiten bij de wensen van mensen die het betreft en onvoldoende toegankelijk te zijn. Dit kan verbeteren door nauw met de doelgroep samen te werken in het verbeteren en uitbreiden van het aanbod.

Beweging in Nederland, maar versnelling nodig

Hoewel er al veel initiatieven lopen, gaat brede integratie in de praktijk nog langzaam. Onder andere budgettaire beperkingen en personeelskrapte remmen de voortgang.

"Het vraagt nu extra inzet en investeringen," zegt Deenik, "maar op de lange termijn kan dit juist de kosten en druk op de zorg aanzienlijk verlagen. Een gezonde leefstijl is geen bijzaak, maar de basis voor mentaal én lichamelijk herstel."

Het rapport 'Implementing lifestyle interventions in mental health care' is te lezen via de website van The Lancet.