Peiling zeggenschap zorgprofessionals:
- Publicatiedatum
Begeleidende zorgprofessionals geven de kwaliteit van hun zeggenschap op organisatieniveau met rapportcijfer 5 een onvoldoende. Zij hebben te weinig tijd en ruimte om ermee aan de slag te gaan en zij ervaren de hiërarchie in hun zorgorganisatie als een belemmering. Ook de bestuurders, managers en HR-professionals van zorgorganisaties zien deze knelpunten. Dat blijkt uit een peiling van het Landelijk Actieplan Zeggenschap en Veerkracht onder 2.653 begeleidende zorgprofessionals én onder 197 bestuurders, managers en HR-professionals.
De peiling werd in oktober 2022 gehouden om meer inzicht te krijgen in de huidige en de gewenste situatie, de knelpunten en de oplossingen. Het Landelijk Actieplan Zeggenschap en Veerkracht is een samenwerkingsverband van beroepsverenigingen V&VN en BPSW en werkgeversorganisaties NVZ, NFU, ActiZ, de Nederlandse ggz en VGN om de professionele zeggenschap van verpleegkundigen, verzorgenden, verpleegkundig specialisten en begeleiders merkbaar te verbeteren en hun veerkracht te versterken.
Rapportcijfer
Zorgprofessionals beoordelen de kwaliteit van zeggenschap op organisatieniveau met rapportcijfer 5,0. Bestuurders, managers en HR-professionals beoordelen de kwaliteit van zeggenschap voor zorgprofessionals binnen hun organisatie hoger dan zorgprofessionals zelf, met een gemiddeld rapportcijfer 6,0.
Onderwerpen met prioriteit
Zorgprofessionals en bestuurders, managers en HR-professionals vinden elkaar in de belangrijkste onderwerpen om meer zeggenschap over te verkrijgen. De onderwerpen waarop als eerste zou moeten worden ingezet om zeggenschap te versterken, zijn: personeelstekort, positionering van de beroepsgroep in de organisatie, het rooster, verbeteren van zorg en administratie en registratie.
Belemmeringen
Die zeggenschap komt niet vanzelf. Door het personeelstekort is de werkdruk hoog. Hierdoor is geen tijd en ruimte voor andere werkzaamheden buiten de zorgtaken. Daarnaast ervaren zorgprofessionals een sterke hiërarchie en vinden ze dat het management vooral top-down besluiten neemt. Zeggenschap wordt niet genoeg gestimuleerd. Er wordt een werkomgeving gewenst waarin ze de ruimte krijgen om te groeien en mee te denken en waarbij hun input wordt gewaardeerd. Informatie waarover zorgprofessionals zeggenschap zouden kunnen hebben wordt ook niet goed genoeg verspreid. In combinatie met de hiërarchische cultuur zorgt dit voor een barrière voor zorgprofessionals om het gesprek aan te gaan over de grotere kwesties binnen de organisatie.
Welke ontwikkeling is nodig?
Vanuit de organisatie moet meer tijd en ruimte worden gefaciliteerd voor zorgprofessionals om naast het leveren van directe patiëntenzorg, andere zaken op te kunnen pakken. Ondersteuning van de direct leidinggevende is nodig om zeggenschap te versterken. Openstaan voor verandering en innovatie is volgens beide groepen ook belangrijk, vanuit de beroepsgroep én als zorgprofessional. Bestuurders geven aan dat zichtbare rolmodellen nodig zijn en een cultuurverandering waardoor zorgprofessionals zelf meer initiatief tonen.
Het is belangrijk dat dit vraagstuk vanuit verschillende disciplines wordt aangepakt en zorgorganisaties er gelijk mee aan de slag gaan. Zeggenschap bevorderen doe je samen, in een cultuur waarin zorgprofessionals eerder hun stem laten horen en waarin leidinggevenden en bestuurders naar die stem luisteren.
Verdere verdieping met focusgroepen
De resultaten van de peiling geven aanleiding tot verdere verdieping. Van november 2022 tot januari 2023 houdt het Landelijk Actieplan Zeggenschap en Veerkracht hiervoor focusgroepen met begeleidende zorgprofessionals, managers en bestuurders. Met de uitkomsten van deze peiling, de resultaten uit de focusgroepen én de bevindingen uit de gesubsidieerde projecten van zorgorganisaties, werkt het actieplan in 2023 aan een visie op zeggenschap en een roadmap.